Zware benen en hoe ze effectief verlichten

Eén vrouw op twee heeft last van zware benen

Dat is normaal want de hormonale schommelingen – van de puberteit tot de menopauze en daartussen eventueel onaangepaste orale anticonceptie – zijn de grootste oorzaak. Dat gevoel van zwaarte en vermoeidheid komt echter wel nog steeds het vaakst voor tijdens de zwangerschap en kan soms zeer pijnlijk zijn.

Het probleem is mechanisch ...

je aders zorgen ervoor dat het bloed terug naar je hart kan stromen.In de benen hangt deze veneuze circulatie af van de bloeddruk (die wordt geactiveerd door de samentrekking van de spieren) en de tonus van de aderwanden. Op deze wanden zitten kleine klepjes die voorkomen dat het bloed terug naar beneden stroomt. Als die kleppen om een of andere reden verzwakken, stagneert het bloed in plaats van omhoog te gaan. Vervolgens doet de zwaartekracht de rest ... Dit verschijnsel hangt heel nauw samen met je zwangerschap.

Vanaf het eerste trimester vermindert de toename van progesteron de tonus van de aderwanden, terwijl oestrogeen de kans op oedemen vergroot. Naarmate de zwangerschap vordert en de baarmoeder groter wordt, drukt die steeds meer op de belangrijkste ader die het bloed terug naar het hart voert. Aan het einde van de zwangerschap is de bloeddruk 2 tot 3 keer hoger dus de aders verwijden en de kleppen komen verder uit elkaar te liggen waardoor ze het bloed niet meer kunnen tegenhouden. Maar wees gerust, dat kan allemaal vermeden worden.

Wanneer moet je extra opletten? 

Tijdens het derde trimester zijn er maar weinig toekomstige mama’s die geen last hebben van zware benen! Het fenomeen verschilt echter van vrouw tot vrouw.

Als er sprake is van een familiale voorgeschiedenis ... Als beide ouders kampen met veneuze insufficiëntie, dan hebt u zelf ook 70% kans, en heb je nog 43% kans als maar één van je ouders er last van heeft. Maar zelfs zonder familiale voorgeschiedenis moet je waakzaam blijven, zeker als je ouder wordt: de kwaliteit en kwantiteit van collageen en elastine in de aderwanden neemt af, net zoals de spiercellen die er mee voor zorgen dat het bloed kan terugstromen.

Als dit niet je eerste zwangerschap is ...  Het risico op veneuze insufficiëntie wordt bij elke nieuwe zwangerschap groter. Je hebt 23% kans bij een derde zwangerschap, maar bij een vierde is dat al 31%.

Als je overgewicht hebt en weinig beweegt ... Hoe zwaarder je bent, hoe meer de aders verwijden en de kleppen minder goed werken. Met enkele kilo’s meer wordt bewegen steeds lastiger waardoor je het minder gaat doen. Maar ook een zittende levensstijl zorgt voor zware benen. Daarom kom je voor en tijdens de zwangerschap best zo weinig mogelijk kilo’s aan.

Als je nog aan het werk bent ... je zwangerschapsverlof kan soms lang op zich laten wachten. Een beroep waarbij je lang moet rechtstaan (verkoopster, verpleegster …) of zitten (alle kantoorfuncties), vormt een groter risico voor zware benen.

Welke nieuwe gewoontes leer je best aan?

Het is nooit te laat voor goede voornemens om zware benen te ontlasten. Hoewel het zware gevoel spontaan afneemt na de bevalling, raken je bloedvaten toch aanzienlijk verzwakt als u niets onderneemt.

Wandelen ...

Daar dienen jouw benen immers voor! 30 minuten wandelen per dag verstevigt de aderwanden en activeert de terugstroom van het bloed door een klein pompje onder aan de voet dat het bloed bij elke stap naar boven duwt.

Losse kleding ...

Draag geen schoenen met strakke riempjes die bij elke stap in je voet snijden: zo ontstaan zwellingen die een cruciale impact hebben op de veneuze circulatie. Draag ook geen platte schoenen die te veel druk leggen op je kuiten en voorkomen dat de spieren actief kunnen samentrekken. Vermijd laarzen of te nauwsluitende kledij en berg ook je naaldhakken tijdelijk op. Comfort komt nu op de eerste plaats!

Anders eten ...

Om extra gewicht, constipatie en vochtophopingen te vermijden, kies je best voor de vezels en vitamines in fruit en groenten. Zorg ook voor voldoende hydratatie om giftige stoffen af te voeren. En vermijd vooral alcohol, dat een verwijdend effect heeft. Ontsnappen aan de warmte ... Ga geen uren in de zon liggen, richt geen verwarming op uw voeten en epileer je benen niet met warme was. Warmte verwijdt namelijk de aders.

Niet met gekruiste benen zitten ...

Sta zowel thuis als op je werk geregeld even recht. Rol ook eens met blote voeten een balletje heen en weer: deze luchtige oefening activeert de spieren (en dus de veneuze circulatie). Tijdens deze oefening kunt u meteen ook je benen niet meer kruisen, want dat is een zeer schadelijke gewoonte.

Je bed verhogen ...

In tegenstelling tot de gangbare opvattingen moet je de poten aan het voeteneinde van het bed zelf een tiental centimeter hoger zetten en dus niet alleen je matras, want daar kan je rugpijn van krijgen. Een andere doeltreffende tip om het bloed gemakkelijker te laten terugstromen: je voeten twee keer per dag 5 tot 10 minuten omhoog zetten tegen de muur terwijl je neerligt.

De noodzakelijke dagelijkse verzorging 

Eenvoudig, aangenaam en doeltreffend: deze verzorgingsrituelen zijn het allemaal en het zou dan ook jammer zijn als je ze zou overslaan!

Een frisse douche ...

Neem liever een douche dan een bad. Ga je toch graag in bad, doe dat dan beter ’s avonds en laat het water niet warmer worden dan 34 °C. Zo moet je de dag tenminste niet starten met verwijde aders. Sproei aan het einde altijd nog wat koud water op je benen, te beginnen aan je enkels en te eindigen op je dijen.

Een crème voor zware benen ...

Die is onmisbaar. De formule op basis van enerzijds drainerende en verstevigende planten zoals ruscus, ginkgo en rode wijnstok en anderzijds verfrissende extracten zoals menthol kan de actieve bestanddelen snel door de huidbarrière laten dringen en het zware gevoel meteen verminderen. Sommige crèmes werken zelfs in op de tonus van de benen door de bloedsomloop en de productie van ondersteunende vezels te activeren. Voor een optimale doeltreffendheid brengt je de crème altijd met voorzichtige masserende bewegingen aan, te beginnen aan de enkels en zo omhoog richting de lies. Nooit in de omgekeerde richting.

Compressiekousen ...

Het spreekt voor zich dat compressie door middel van kousen, sokken of panty’s een doeltreffend effect heeft op de veneuze circulatie. Varianten voor meer comfort helpen alleen bij milde problemen en worden niet terugbetaald. Bij een intens zwaar gevoel kan je bij de apotheek op voorschrift compressiekousen van klasse 1 en 2 verkrijgen.

Actieve vasculaire gymnastiek ...

Hierbij worden de houdingsspieren gestimuleerd, die vlak bij de botten zitten en dus de grootste impact hebben op de tonus van de aders.

Een voorbeeld? Ga zitten en duw je knieën tegen elkaar terwijl u ze met je handen uit elkaar probeert te houden; blijf zo 20 seconden zitten en doe dit daarna nog 10 keer.

Welke medische technieken zijn de beste? 

Vraag gerust raad aan je arts als je benen ondanks goede gewoontes en gerichte verzorging zwaar blijven en pijnlijk worden. Vaatversterkende middelen op voorschrift kunnen veel helpen. Net als de volgende twee technieken om de veneuze circulatie te stimuleren ...

Pressotherapie

hierbij wordt het been in een pak gestoken dat een sterkere druk uitoefent op de enkel dan op de dij om zo de veneuze circulatie te stimuleren. Deze techniek, die soms wordt terugbetaald op voorschrift, is iets helemaal anders dan de opblaasbare ‘laarzen’ die in schoonheidsinstituten worden gebruikt.

Lymfedrainage

deze manuele massage waarbij afwisselend veel en weinig druk wordt uitgeoefend en die altijd door een kinesitherapeut moet worden uitgevoerd, dient om oedeem weg te krijgen en het lymfestelsel opnieuw op gang te brengen. Goed nieuws: het kan onder bepaalde voorwaarden worden terugbetaald.